“Uluslararası bir krizin ardından Birleşik Devletlerin çıkarlarını korumayı amaçlayan hükümet
programlarıyla kıyaslandığında, dış ülkelerde demokratik süreci desteklemek küçük ve akıllı bir yatırımdır… Demokrasinin kurulması için harcanan dolarlar, barışı korumak ya da askersel operasyonlar için harcanandan çok daha azdır.” NDI Program – VII. Conclusion
ABD sosyalist hareketinin bir kolunun canlandırılması, LID (League Industrial Democracy) Sanayi Demokrasisi Birliği)’in kurulmasıyla başlar. 1905’te Jack London, Upton Sinclair ve bir grup sosyalist LID’i kurdu.
LID’in amacı, demokratik hakları genişletmek ve Amerikalıları bilinçlendirmek; öğrenci ve işçi hareketini, sosyalizm ve sanayi demokrasisi konusunda eğitmekti.
LID, 1921’de kitlelere açıldı. Sosyalist Partinin ABD başkan adaylarından Norman Thomas (1884-1968), 1922’de Harry Laidler’le birlikte LID’i birlikte yönettiler.
Emekçilerin hakları, çocukların çalıştırılmaması, fabrikalardaki olumsuz çalışma koşullarının iyileştirilmesi gibi sorunlarla ilgilendiler. Konut edinme hakları ve yoksulluğun önlenmesi eylemleri düzenlediler. Tekelleşmeye karşı savaştılar.
LID’in saflarında Roger Baldwin, John Dewey, David Dubinsky, Sidney Hillman, Walter Reuther, Reinhold Neibuhr gibi ünlüler de yer alıyordu.
SOLDAN EMPERYALİST UŞAKLIĞINA…
1960’lara doğru insan haklarına ağırlık veren sosyalist örgüt, sonraki yıllarda SD/USA (Social Democrat / USA)’nın etkili yönlendirme uzmanlarının çalışmalarıyla neo-liberal çizgiye kaydı ve ABD’nin dış ülkelerdeki kanlı-kansız egemenlik kurma operasyonlarını destekledi.
LID önderlerinden Bayard Rustin, CPD (Şimdiki Tehlikeye (karşı) Komite) yönetim kurulu üyeliği, CIA aygıtı Freedom House’da yürütme kurulu başkanlığı, IRC (Uluslararası Kurtarma Komitesi)’de ikinci başkanlık yaptı. IRC örgütü, Vietnam ve El Salvador’da CIA ile birlikte çalıştı.
Soldan en sağa gidip gelen Bayard Rustin yalnız kalmadı. Troçkist aydınlardan Max Shactman, komünist hareketten kopmuş ve yeni bir grup oluşturmuştu. Bu yeni grup, 1960’larda Eugene V. Debs ve Norman Thomas önderliğindeki Sosyalist Parti ile birleşti. Yeni partinin saflarından yeni sosyal demokratlar filizlendi.
“Yeni!” sosyal demokratlar, işçi hareketinde önemli konumlar elde ettiler. Sosyalist Parti 1972’de ikiye bölündü. Sol kanadın önderi Michael Harrington’du. Sosyal demokratların başını ise Tom Kahn, Rachelle Horowitz ve Carl Gershman çekti.
Sosyal demokrat hareket, SD/USA (Sosyal Demokrat / USA) adını aldı. ABD senatosunda Henry Jackson gibi tutucu “demokrasi savunucularını” desteklediler.
1980’lere gelinceye dek hükümetlerde de önemli konumlar elde eden SD/USA, Cumhuriyetçi Ronald Reagan’ın 1980’de iktidara gelmesiyle gücüne güç kattı. Bakanlık düzeyine yükselemeseler de, işçi sendikalarındaki güçlerine de dayanarak en önemli ikinci devlet konumlarını, ele geçirdiler.
REAGAN’IN “SOLCU!” DEMOKRATLARI
1980’lerde ‘Reagan Demokrasisi’nin en önemli adamları SD/USA’dan çıktı. SD/USA’nın 1974–1980 dönemi başkanı Carl Gershman, sonraki yıllarda Sivil Örümcek Ağı operasyonunu yöneten NED’in başkanlığına getirildi. SD/USA önderlerinden Jeane J. Kirkpatrick ise Reagan tarafından Birleşmiş Milletler Büyükelçiliği görevine atandı.
Kirkpatrick, Birleşmiş Milletler’de başlattığı ikili ilişkileriyle üçüncü dünyayı ABD yayılmacılığına uygun yönlendirmeye çalıştı Afrika ve Güney Amerika ülkelerindeki silahlı gruplarla işbirliğine girişti. NATO benzeri, SATO (South Atlantic Treaty Organization) örgütünü kurmak için Orta ve Güney Afrika’lı, Güney Amerikalı subaylarla gizlice toplantılar düzenledi.
Amerikan sosyal demokratları, dış politikanın kilit rollerine soyundular. Sosyal demokrat kimlikleri, onların yabancı ülkelerde sol çevreler ve işçi örgütleriyle ilişki geliştirmelerine yardımcı oldu.
LID, APRI (A. Philip Randolph Institute) [*], AAFLI (Afrika Asya Hür Sendika Enstitüsü), AIFLD (Amerikan Hür İşçiler Geliştirme Enstitüsü), FTUI (Hür Sendikalar Enstitüsü), AFT (Amerikan Öğretmenler Federasyonu) gibi örgütler emperyalizmin ilişkilerini genişletmekte kullanıldı.
Sol görünümlü Amerikan hareketleri ve işçi sendikaları, CIA’nın örtülü desteğiyle ABD dış politikasına uygun sızma örgütleri oldular. Yabancı ülkelerdeki “sol” örgütleri ulusalcı sanayicilere ve hükümetlere karşı eylemelere yönlendirdiler. Böylece ABD şirketlerinin ve sonuç olarak ABD’nin dünya egemenliği plan ve programlarına hizmet ettiler.
Amerika, Sosyal demokrat hareketleri, kim bilir kaç ülkede -bizimki de dâhil- ulusal çizgilerinden kopararak, ABD ve Avrupa’nın yedeğine sokmuştur.
‘Sivil’ yani resmiyet dışı, yani devletten bağımsız, demokrasi ve özgürlük yanlısı, sevimli bir yabancı örgütle ortaklık ederek, saydam, yolsuzluktan arınmış bir ülke kuracaklarını sananları bekleyen en büyük engel, bu oyuna gelmeyenlerin ABD ve Avrupa örgütlerinin maskelerini indirmeleridir.
Türkiye gibi, demokrasisi Amerikalı ve Avrupalılara emanet edilmiş ülkelerin içişlerine doğrudan karışarak kendilerine bağlı örgütler oluşturan bu örtülü “sağ-sol” sivil ağın yapımcılarını, ‘devlet dışı’ diye niteleyenler, yeni emperyalist çağın ön cephe savaşçılarıdır.
Emperyalizmin en kanlı yeni yıkıcılık ve işgalcilik döneminde “Reagan Demokratlığı”nın en ön saflarında yer alan Amerikan sosyalistleriyle Türkiye’de emperyalizme hizmet eden “sivil” şebekenin birer elemanı olarak ABD’ci, gerici politikalara hizmet eden “sol” maskeli soytarılar arasında önemli bir ayrılık var: Bizdeki maskeli soytarılar, Reagan Demokratları’nın yanında ancak CIA “çöplüğünün kemik yalayıcıları” olabilirler.
[*] Martin Luther King özgürlük hareketi yöneticileri Philip Randolph ve yardımcısı Bayard Rustin 1965’te APRI ve APREF (A. Philip Randolph Educational Foundation)’i kurdular. APRI siyahlarla işçi örgütleri arasında ilişkiyi güçlendirmek için kurulmuştu. Daha sonra neo-muhafazakârların politikalarını desteklediler.
Not: 1- Amerikan solcularının döneklikleri ve işlevleri için geniş bilgi: “Project Democracy”-Sivil Örümceğin Ağında 24. Basım – “ABD Demokrat Parti Örgütü NDI” bölümü. Yerli eski Komünistlerin ve sosyalistlerin Amerikan ilişkileri için geniş bilgi: Ortağın Çocukları, 3. Basım, UDY, 2011
Mustafa Yıldırım
