Search
Close this search box.

Kuzey Irak: Uydu görüntüleri Peşmerge kontrolündeki Arap köylerinde kasti kitle imha iddialarını doğruluyor.

Facebook
Twitter
LinkedIn
WhatsApp

20 Ocak 2016, 18:07
Kuzey Irak: Uydu görüntüleri Peşmerge kontrolündeki Arap köylerinde kasti kitle imha iddialarını doğruluyor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Rights Watch) Irak’ta yaptığı incelemelerin sonuçlarını zaman zaman dünya kamuoyuna duyurmaktadır. Bu örgütün uzmanlarından Letta Tayler, İŞID’in saldırısından kaçarak Irak’taki Kürt bölgesine sığınan Arapların, Türkmenlerin bir süre sonra terk ettikleri evlerine, topraklarına geri dönmek istemeleri karşısında Kürt Bölgesel Yönetimi’nin buna izin vermediğini kamuoyuna duyurmuştu. Bu duyuruyu Temmuz 2015’te Anafikir’de yayınladık. (Bakınız: https://www.youtube.com/watch?v=8Y364V4Y30w )

Ekim 2015’de de Uluslararası Af Örgütü’nün hazırladığı Suriye raporunu Anafikir’de yayınladık. Bu raporda PYD-YPG tarafından kontrol edilen Suriye topraklarında bulunan Arap köylerinde bu örgütün savaş suçu olacak düzeyde çok sayıda ev yıktığını ve insanları göçe zorladığı duyurulmuştu. (Bakınız: https://www.youtube.com/watch?v=Hzn-ilphmdQ)
Şimdi de Uluslararası Af Örgütü’nün hazırladığı Kuzey Irak’ta Kürt yönetiminin IŞİD’den ele geçirdikleri yerlerde Arapların evlerini yakıp yıktıkları ve onların geri dönmelerini engelleme politikalarını ortaya koyan raporunu aşağıda yayınlıyoruz:

20 Ocak 2016, 18:07
Kürdistan Bölgesel Hükümeti’nin Peşmerge güçleri ve kuzey Irak’taki Kürt militanlar; IŞİD destekçisi olduğunu düşündükleri Arap topluluklarından intikam almak için binlerce evi yerle bir etti, diyor bugün yayınlanan Uluslararası Af Örgütü raporu. (Not: Videonun Türkçe çevirisi Anafikir tarafından yapılmıştır. Türkçe alt yazı için videonun sağ alt tarafındaki ilk ikon üzerine tıklayınız)

“Sürgünde ve mülksüz: Kuzey Irak’taki zorunlu tecrit ve bilinçli yıkım” başlıklı rapor 13 köy ve kasabada yapılan saha araştırmaları ve zorunlu göç mağduru 100 görgü tanığının ifadelerine dayanıyor. Rapor, Peşmerge ve Peşmerge’yle iş birliği içinde çalışan Yezidi militanlar veya Suriye ve Türkiye’den gelen silahlı Kürt grupların bu bölgelerde yaptığı geniş çaplı yıkımı gözler önüne seren uydu görüntülerince de destekleniyor.

Kuzey Irak’ta saha araştırmasını yürüten, Uluslararası Af Örgütü’nün Krize Karşılık Verme Danışmanı Donatella Rovera “KBH (Kürdistan Bölgesi Hükümeti) güvenlik güçleri kuzey Irak’ta IŞİD’den geri alınan bölgelerde Arap topluluklarını zorla göç ettirmek ve köyleri yok etmek için planlı bir kampanya yürütüyor. Askeri sebepler olmaksızın sivillerin tecrit edilmesi ve ev ve mülklerinin yok edilmesi savaş suçu olabilir.” diyor.

Evlerinden kaçan Arapların evlerine geri dönmesi de KBH güçleri tarafından engelleniyor.

“On binlerce Arap sivil bölgedeki savaştan dolayı evlerini terk etmek zorunda kaldı, şimdi de korkunç şartlarda yaşadıkları geçici kamplarda hayatta kalmaya çalışıyor. Birçoğu evlerini, geçim kaynaklarını ve bütün mülklerini kaybetti, dönecek bir yerleri yok. KBH köyleri yok ederek ve insanların köylerine dönmelerini engelleyerek yaşadıkları sorunları misliyle arttırıyor” dedi Donatella Rovera.

Rapora göre Peşmerge’nin Eylül 2014 ve Mart 2015 arasında ele geçirdiği Ninova, Kerkük ve Diyala valiliklerindeki köy ve kasabalarda tecrit ve geniş çaplı yıkımlar gerçekleşti.

KBH yetkililer Arap toplulukların göç ettirilmesini güvenlik gerekçeleriyle açıklasa da, IŞİD sempatisini cezalandırmak ve “tartışmalı bölgelerdeki” yerel kazanımları güçlendirmek için olduğu düşünülüyor. Bütün bunlar Saddam Hüseyin rejimi sırasında bu bölgelerden Kürtlerin zorla göç ettirilmesi ve yerlerine Arapların yerleştirilmesi uygulamalarını tersine döndürme çalışmasının bir parçası.

“KBH güçlerinin IŞİD güçlerine yardım ve yataklık yaptığı düşünülen vatandaşları adil mahkemelerde yargılamak ve onları adalete teslim etmek gibi bir sorumluluğu var. Yüzeysel, ayrımcı ve temeli olmayan şüphelerden yola çıkarak bireylerin işledikleri suçlar için bütün bir topluluğu cezalandıramazlar.” diyor Donatella Rovera.
Uydu görüntüleri kitle imha konusunda delil oluşturuyor

Diyala valiliğinin doğusundaki Celevla yakınındaki Arap köylerinde binlerce vatandaş Haziran 2014’te IŞİD bölgeye saldırdığında evini terk etti. Bir yıldan fazla süre geçtikten sonra bölge Peşmerge güçlerinin kontrolüne geçti, ancak vatandaşların evlerine dönmesine izin verilmediği gibi köyler de yok edildi. 11 çocuğu olan Maher Nubul, Tabaj Hamit köyünü Ağustos 2014’te terk ettikten sonra bütün köyün aylar sonra Peşmerge güçleri tarafından yerle bir edildiğini söyledi.

“Bildiğim tek şey Peşmerge köyün kontrolünü eline geçirdiğinde evlerin hala sağlam olduğu. Geri dönemedik, uzaktan da tam göremedik. Ama daha sonra buldozerlerle köyü dümdüz ettiler ve bunu neden yaptıklarına dair hiçbir fikrim yok. Köyden geriye hiçbir şey kalmadı. Her şeyi boşu boşuna yıktılar ” dedi.

arp

Haziran 2014’te Tabaj Hamit köyü, yıkılmadan önce. © Digital Globe

Kasım 2015’te bölgeyi ziyaret eden Uluslararası Af Örgütü araştırmacıları Tabaj Hamit köyünün tamamen yerle bir olduğunu gördü. Örgütün ulaştığı uydu görüntüleri de geride hiçbir sağlam binanın kalmadığını gösteriyor.

Satellite image of the Iraqi village of Tabaj Hamid after it was razed. No building were left standing by January 2015.
Satellite image of the Iraqi village of Tabaj Hamid after it was razed. No building were left standing by January 2015.

Ocak 2015’te Tabaj Hamit köyü, yerle bir edildikten sonra. © Digital Globe

Cumeili’de araştırmacılar köyün büyük kısmının şu an molozdan ibaret olduğunu gördü. Bu bulgular, yapıların %95’inin duvarlarının yıkık olduğunu gösteren uydu görüntülerince de destekleniyor. Ayakta kalan binaların çoğunun da çatı ya da pencereleri yıkılmış ya da zarar görmüş.

Side-by-side comparison of destruction in the Iraqi village of Jumeili Before photo date: 23 June 2014. After photo date: 20 January 2015.
Side-by-side comparison of destruction in the Iraqi village of Jumeili Before photo date: 23 June 2014. After photo date: 20 January 2015.

DigitalGloba Natural Color Imagery, 23 Haziran 2014.

Her iki köyde de uydu görüntüleri moloz yığınlarının ve binaların çevresinde olası buldozer izlerini gösteriyor.
Yine uydu görüntüleri çevre köylerden iki tanesinde, Bahiza ve Tubayk’ta da yıkım olduğuna işaret ediyor.
Uluslararası Af Örgütü, kuzey Irak’taki Ninova valiliğinde Peşmerge kontrolü altında olan Arap köylerinde binaların topluca yıkıldığına dair delillere ulaştı Şengal dağının kuzeyindeki Sibaya köyü yerlisi olan Ayub Salah, “Evlerimiz yandıktan sonra işe koyulup onları tamir etmeye hazırdık. Ama Peşmerge köyümüze dönmemize izin vermedi, sonra da Yezidi militanlar buldozerlerle gelip bütün evleri, bahçeleri, bostanları yıktı. Gidip alabileceğimiz bir şey bile kalmadı ” diyor.

Sibaya ve yakınındaki Çiri, Sayir, Umm Kabari, Kazuka köylerinde evlerin büyük kısmı Ocak 2015’te Yezidi militanlar ve Suriye ve Türkiyeli Kürt gruplar tarafından yakıldı. 5 ay sonra buldozerler köye geldiğinde zaten yıkacak hiçbir şey kalmamıştı.

Uluslararası Af Örügütü Kasım 2015’te bölgeye gittiğinde köylerin büyük çoğunun yok edildiğini gördü.
Daha önce Nisan 2015’te bölgeyi ziyaret eden örgüt, birçok evin kundaklanmamış ve yanmamış olduğunu, ayakta olduğunu görmüştü.

Söz konusu beş köyün dördünün uydu görüntüleri bu köylerin büyük oranda yıkıldığını gösteriyor. Örneğin tahminen toplam 897 bina olan Sibaya’da bu binaların 700’ü yıkılmış ya da ciddi hasar görmüş durumda.

arp3

Sibaya’daki toplam 897 binadan yıkılan ya da hasar gören 700 bina (kırmızı),
sağlam olan binalar (yeşil). © CNES 2015, Distribution AIRBUS DS

Yakındaki bir Arap köyü olan Barzanke’de bulunan her ev hasar görmüş. Peşmerge bu yıkıma IŞİD güçlerinin sebep olduğunu iddia etse de, ellerinde bu iddiayı kanıtlayacak hiçbir kanıt yok ve kendi yönetimleri bile köyün Arap yerlilerinin geri dönmemesi için yıkıldığını kabul ediyor.

Uluslararası Af Örgütü bölgede yürüttüğü en az iki çalışmada Peşmerge güçlerince bölgenin dışına çıkarıldı ve fotoğraf çekmeleri engellendi.

Hukuksuz yıkımlar, tecritler son bulsun

KBH yetkilileri 2014’te IŞİD kuzey Irak’ın büyük kısmını ele geçirdiğinde kendi topraklarına sığınmak isteyen yüzbinlerce mülteci ile insani ve güvenlik konusunda defalarca sınandı. Ancak süregelen zorluklar KBH güçleri ve diğer militanların bilinçli olarak gerçekleştirdiği yıkımların bahanesi olamaz.

“KBH sivil mülk ve evlerini bu şekilde hukuksuzca yıkmayı derhal kesmeli ve evleri yıkılan ya da yağmalanan vatandaşlara tazminat sunmalı. Evlerinden zorla göç ettirilen sivillerin bir an önce köylerine dönmelerine izin verilmeli ” dedi Donatella Rovera.

“Peşmerge silahlı grup ve militanların IŞİD’e karşı savaşta güçlerini bu şekilde kötüye kullanmasına müsaade etmemeli. Bölgenin kontrolü Aralık 2014’te ele geçirildiğinden beri kendilerine ait ve bölgedeki bütün toplulukların güvenliğini sağlamakla yükümlüler.”

“Peşmerge güçlerine destek olan ABD yönetimindeki koalisyonun, Birleşik Krallık ve Almanya gibi ülkelerin dahil olduğu uluslararası camianın açıkça bu uluslararası savaş hukuku ihlallerini kınaması gerekiyor. Ayrıca KBH’ye verdikleri desteklerin böylesi suistimallere harcanmadığından emin olmalılar.”

Kaynak: Uluslararası Af Örgütü

Northern Iraq: Satellite images back up evidence of deliberate mass destruction in Peshmerga-controlled Arab villages

Facebook
Twitter
LinkedIn
WhatsApp

BENZER YAZILAR

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Ana Fikir